Nie możesz bez niego żyć. Jest jednym z najważniejszych organów w Twoim ciele. To on odpowiada za percepcję, odczuwanie, myśli, nastrój, samopoczucie, inteligencję, sposób odbierania przez otoczenie. Na co dzień ma mnóstwo różnych ważnych i odpowiedzialnych zadań. To dzięki niemu ciągle się rozwijasz, lub cofasz. Po takim wstępie chyba nie masz już wątpliwości, o jaką część ciała chodzi?
Mózg. Chyba nie muszę nikomu tłumaczyć, jak jego rozwój ma ogromne znaczenie w kształtowaniu człowieka, a już z pewnością człowieka małego – dziecka.
To nie jest oczywiście artykuł naukowy, więc pozwólcie, że nie będę rozpisywać się dokładnie na temat budowy tego organu ani opisywać skrupulatnie wszystkich funkcji, jakie on pełni. W swoim wywodzie ograniczę się głównie do tego, za jakie aspekty odpowiadają obie półkule mózgowe oraz podrzucę Wam kilka tipów, które z mojego doświadczenia wpływają na aktywizację pracy mózgu dziecka. Kawa zrobiona, popcorn kupiony? Jeśli tak, to zaczynamy!
Jak już wspomniałem, każdy mózg posiada dwie półkule, które według współczesnej wiedzy odpowiadają za określone umiejętności i predyspozycje człowieka.
I tak lewa półkula odpowiedzialna jest przede wszystkim za:
-pisanie,
-mówienie,
-logiczne myślenie
-liczenie (zdolności matematyczne)
-planowanie
-pracę zmysłów
-porządek.
Prawa półkula z kolei odpowiada za takie umiejętności jak:
-kreatywność
-intuicja
-myślenie abstrakcyjne
-rytm
-muzykalność
-rozróżnienie kolorów i dostrzeganie podobieństw
-emocjonalność
-wyobraźnia.
Lista w obu przypadkach jest oczywiście dłuższa jednak myślę, że liczba przytoczonych przykładów wyraźnie obrazuje różnice w działaniu obu półkul. Ciało człowieka jest tak skonstruowane, że jedna z półkul jest dominującą, co potwierdza fakt, że ludzie są albo prawo, albo leworęczni. W praktyce nie zdarzają się przypadki (lub jest ich nieznaczny promil), w którym człowiek potrafiłby naturalnie wkładać przedmiotami za pomocą obu rąk.
Największy odsetek ludzi na świecie jest poręczny. Oznacza to, że ich półkulą dominującą jest lewa, tzw. „zimna i werbalna”. Dzięki temu ludzie mają predyspozycje do umiejętności wspomnianych w poprzednich akapitach. Co jednak istotne, dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu kluczowe jest rozwijanie również drugiej, niedominującej półkuli.
Na potrzeby niniejszego artykułu założyłem, że większość społeczeństwa jest praworęczna, wobec czego skupię się na wskazówkach, jak „rozruszać” prawą półkulę mózgu – tą bardziej kreatywną i nastawioną na wyobraźnię, abstrakcję i przestrzeń. Chciałbym jednak zaznaczyć, że swoje propozycje opieram na działaniach, które pomogły mnie w rozwoju mojej artystycznej duszy.
Na pozór mogłoby się wydawać, że jest to umiejętność wynikająca głównie z posiadanej wiedzy, czyli działki półkuli lewej. I pewnie w dużej mierze tak jest, natomiast ja krzyżówki wykorzystywałem (i nadal wykorzystuję) jako gimnastykę umysłową – patrzę, ile każde z haseł ma okienek, spoglądam na krzyżujące hasła, poruszam wyobraźnię i analizę, jakie słowo może w danym miejscu pasować. Jeśli dziecko nie wie, jakie jest dane hasło, pozwól mu się przyjrzeć innym, a po pewnym czasie powinno wpaść na pomysł, jak obejść to, że czegoś nie wie. To pomysł z pogranicza wykorzystania obu półkule mózgowych na raz. Na rynku dostępnych jest mnóstwo krzyżówek dziecięcych, w których poziom trudności haseł jest adekwatny do wieku dziecka.
Nie chodzi mi tu wyłącznie o łamigłówki matematyczne, a różnego rodzaju anagramy, rebusy, czy nawet opowiadanie dziecku pewnych zdań, na podstawie których muszą one odgadnąć przebieg danej historii z wykorzystaniem pytań, na które odpowiedź brzmi TAK lub NIE. Dziecięca wyobraźnia to fantastyczna machina, a jeśli ją prawidłowo uruchomisz, potrafi zaskoczyć niejednego dorosłego. Oczywiście nie polecam w tym wypadku „Czarnych historii” zarezerwowanych dla ludzi dorosłych, ale wyobraźnia animatora lub nauczyciela nie zna granic, dlatego jestem pewien, że poradzisz sobie z przygotowaniem takich łamigłówek.
Tutaj akurat Ameryki nie odkryję bo tak naprawdę większość punktów przedszkolnych czy placówek ma w swojej ofercie tego typu zajęcia, które powstały właśnie z myślą o rozwijaniu prawej półkuli mózgu dziecka.
Kolejna świetna dawka inspiracji do rozwoju wyobraźni dziecka. Wyszywanie, malowanie, ozdabianie, slime, rysowanie, haftowanie, budowanie z klocków to tylko nieliczne przykłady warsztatów, które możesz zorganizować. Pobudzają one wyobraźnię przestrzenną, tak ważną w rozwoju każdego dziecka. A więcej organizacji i przygotowaniu warsztatów możesz przeczytać tutaj: https://muzykamikrofonakcja.pl/produkt/ebook-warsztatowe-diy-poradnik-od-a-do-z/
Pozwólcie, że tutaj rozpiszę się najbardziej, ponieważ jest to coś, co chyba najbardziej wpłynęło na rozwój mojej prawej półkuli mózgu. Od początku swojej kariery szkolnej, lubiłem pisać. Na początku były to luźne opowiadania, historie, następnie rozprawki czy artykuły. Obecnie najbardziej spełniam się w pisaniu wierszy i bajek rymowanych, co wydaje się trudnym zadaniem. W głowie obmyślam, co chcę napisać, jakie ma być przesłanie tekstu, po czym używam wyobraźni, jak swoje założenia przełożyć w rymowany, spójny, zrozumiały i prosty tekst. Ale dlaczego Wam o tym piszę? Otóż dlatego, że nic moim zdaniem nie rozwija wyobraźni dziecka, jak czytanie i tworzenie własnych, wymyślonych tekstów. Oczywiście nie zachęcam Was, byście z pięciolatkami wymyślali rymowany wierszyk o literaturze w XVI wiecznej Anglii (co jak akurat mam już za sobą), ale postarali się wpleść w swoje zajęcia elementy słowotwórstwa, wymyślania rymów do słów i zmienianie je później w logiczne zdania. Po pierwsze, rozwijacie w ten sposób słownictwo dzieci, a ich umiejętności abstrakcyjnego myślenia, wyobraźni, ekspresji, łączenia faktów wystrzelą w kosmos. Tak było przynajmniej w moim przypadku.
Jest jeszcze mnóstwo innych przykładów o których nie wspomniałem ze względu na ograniczenia znaków w artykule i dla zaspokojenia algorytmu wujka Google, który będzie odpowiedzialny za pozycjonowanie tego tekstu w internetach. Mam jednak nadzieję, że to, co starałem się Wam przedstawić w powyższym tekście, pozwoli na wprowadzenie pewnych poprawek, nowych pomysłów w Waszych zajęciach.
autor: Łukasz Tomczak
